Kısırlık (infertilite) sebepleri nelerdir? Kısırlık teşhisi nasıl yapılır? Kısırlık hangi tedaviler ile ortadan kalkar? İstanbul Acıbadem International Hastanesi Tüp Bebek Ünite Direktörü Prof. Dr. Murat Arslan infertilite kısırlık merak edilen soruları cevaplıyor.
Kısırlık (infertilite) nedir? Sebepleri nelerdir?
İnfertilite yani kısırlık 1 yıl boyunca korunmadan ve yeterli sayıda cinsel ilişkide bulunulmasına karşın gebelik oluşmamasıdır. Evli çiftlerin %10-15″inde infertilite görülür.
İnfertiliteyi primer ve sekonder infertilite diye ikiye ayırabiliriz. Hiç çocuk sahibi olmayanlara primer infertil, daha önce çocuk sahibi olabilmiş fakat şu an gebe kalamayanlara sekonder infertil denir.
Fekundabilite: Bir adet dönemi yani menstruel siklus içerisinde gebelik elde edebilme ihtimalidir ve bu da normal çiftlerde %20-25’tir
Fekundite: Bir menstruel siklus içerisinde canlı doğum elde etme ihtimalidir.
Bütün çiftler ele alındığında hepsinin de ilk adet döneminde gebe kalması imkânsızdır. Gebelik oluşabilmesi için belli bir süre geçmesi gerekir. Gebelik istemi olan çiftlerin 3 ay sonunda ancak %57″sinde gebelik oluşur. 6 ay sonunda %72″sinde gebelik oluşur. 1 yıl sonunda %85″inde gebelik oluşur. 2 yılsonunda %93″ünde gebelik oluşur.
İnfertil çiftlerin yaklaşık % 30-40″ında erkek, % 40-50″sinde kadında problem saptanır. Bazı çiftlerin her ikisinde birden sorun bulunur. % 10-15 çiftte ise ne kadında ne de erkekte neden bulunamaz.
Hiçbir neden bulunamayan duruma açıklanamayan infertilite denir. Bu yüzden infertil çiftler mutlaka birlikte araştırılmalıdır, sadece kadının ya da sadece erkeğin araştırılması yeterli değildir. Çiftlerden birisinde bir sorun bulunsa bile aynı anda diğerinde de sorun olabilir.
Yaş ilerledikçe çiftlerin gebe kalma şansı azalır. Yaşın ilerlemesi yardımcı üreme teknikleriyle de başarı şansını azaltmaktadır.
Kadında infertilite nedenleri:
- Ovulasyon (yumurtlama) bozuklukları % 40
- Tüplere ve karındaki yapışıklıklara bağlı nedenler % 40
- Endometriozis % 5-15,
- Nedeni izah edilemeyen (açıklanamayan) infertilite % 5-15
- Diğer nedenler % 5
Erkekte infertilite nedenleri:
- Nedeni açıklanamayan grup % 30
- Varikosel % 15
- Endokrin hipogonadism % 9
- Subklinik enfeksiyonlar % 8
- İnmemiş testis %8 Ereksiyon (sertleşme) sorunu ve hipospadias % 6
- İmmunolojik nedenler %
- Sistemik hastalıklar % 3
- Obstruktif (tıkanıklık) patolojiler % 2
- Diğer nedenler % 13
İnfertiliteye yol açan nedenlere yönelik geçmişle ilgili sorgulama sonrasında, sadece üreme organlarının değil tüm vücudun değerlendirilmesine yönelik muayene yapılır. Hormonal testlerden başka histerosalpingografı (HSG), laparoskopi ve histereskopi gibi diğer inceleme yöntemleri kullanılabilir.
Erkek değerlendirilmesi için öykü ve muayene bulgularından başka sperm testi (semen analizi) çok önemlidir. Sperm analizi 2-5 günlük cinsel perhiz sonrası yapılır. Sperm analizi anormal çıkarsa 1-2 ay sonra tekrarlanmalıdır.
Kısırlık ile alakalı olan dİğer faktörler nelerdir?
- Sigara kullanımı
- Aşırı kilolu olmak
- Rahim ağzının kapalı olması
- Düzenli cinsel ilişkiye girilmemesi
- Vajinismus
- Rahimin içerisinde yapışıklık meydana gelmesi
- Luteal faz yetmezliği
- Kemoterapi ve radyoterapi tedavisi görmek
- Erken dönemde menopoza girmek
Çiftler Ne Kadar Sürede Gebelik Oluşmazsa Doktora Başvurmalıdır?
35 yaşın altındaki çiftler 12 ay boyunca korunmasız düzenli ilişkiyi denemelerine rağmen hala gebelik oluşmamışsa doktora başvurmalılar. 35 yaşın üzerindeki çiftlerde bu süre 6-8 aydır.
Aşağıdaki durumlarda 1 yıl beklenmeden inceleme başlatılabilir:
Kadın;
- Kadın yaşı > 35 ise
- Amenore (adet görememe) veya düzensiz adetleri varsa
- Pelvik enfeksiyon veya endometriosis öyküsü varsa
- Geçirilmiş abdominal veya pelvik cerrahi öyküsü varsa
- Anormal muayene bulguları varsa
Erkek;
- Geçirilmiş ürogenital cerrahi öyküsü varsa
- Geçirilmiş cinsel yolla bulaşan hastalık öyküsü varsa
- Anormal muayene bulguları varsa
İnfertilite Nedir ? İnfertilite Sebepleri Nelerdir?