Laparoskopi nedir?

Laparoskopi kelime olarak bakıldığında laparoskopi Yunancada gözlemlemek anlamına gelmektedir. Eğer gözlenen bölge göğüs boşluğu ise thorakoskopi, mesane ise sistoskopi, rahimin içi ise histeroskopi olarak isimlendirilmektedir.

Laparoskopi, karın boşluğunda bulunan organ ve dokuları incelemek veya ameliyat etmek için kullanılan, yarı girişimsel bir cerrahi tekniktir. Adını, işlem sırasında kullanılan, ucunda ışıklı kamera olan laparoskoptan alır. Anahtar deliği cerrahisi ya da minimal invaziv cerrahi olarak da isimlendirilir. Genel anestezi altında ve özel eğitim almış operatör doktorlar tarafından yapılır. Laparaskopik cerrahi ilk olarak safra kesesi ve jinekoloji ameliyatlarında uygulandı. Son 10 yılda bu tekniğin kullanım alanı çok genişlemiştir.

Teknoloji ve tıp alanındaki gelişmeleri birbirine entegre eden en önemli gelişmelerden birisi olan laparoskopi, kameraların giderek küçülmesi sayesinde günümüzde pek çok hastalığın teşhis ve tedavisinde neredeyse ilk tercih edilmesi gereken bir yöntem haline gelmiştir.

Laparoskopi nasıl yapılır?

Geleneksel “açık” ameliyatta cerrah, karnına girmek için tek ve büyük bir kesi kullanır. Laparoskopik cerrahide ise birden fazla ve küçük çapta (0.5 – 1 cm) birkaç kesi kullanılır. Her kesiye “port” denir. Her porta trokar olarak bilinen tüp şeklinde bir alet yerleştirilir.

İşlem sırasında trokarların içinden özel aletler ve laparoskop adı verilen özel bir kamera geçmektedir. İşlem başlangıcında, cerrahın çalışma ve görüntüleme alanını sağlamak için karın, karbondioksit gazı ile şişirilir. Laparoskopi, karın boşluğundan görüntüleri ameliyat odasındaki yüksek çözünürlüklü video monitörlerine iletir. Operasyon sırasında, cerrah monitörden karna ait ayrıntılı görüntülerini izler. Bu sistem, cerrahın daha az kesiyle geleneksel açık ameliyat ile aynı işlemleri yapmasına izin verir.

Bazı durumlarda cerrah, elle işlem yapmaya yetecek büyüklükte özel bir port tipi kullanmayı seçebilir. Bir el portu kullanıldığında cerrahi teknik “el yardımlı” laparoskopi olarak adlandırılır. El portu için gereken kesi diğer laparoskopik kesilerden daha büyüktür, ancak geleneksel cerrahi için gereken kesiden daha küçüktür.

Laparoskopide temel alet minyatür bir teleskoptur. İşlem genel anestezi altında yapılır. Hasta uyuduktan sonra gerekli bölgesel antiseptik temizlik yapılır. Hasta steril örtüler ile örtülür. Buraya kadar olan işlemler konvansiyonel cerrahi girişimler ile aynıdır.

Yalnız hasta uyuduktan sonra lithotomi pozisyonuna alınır (jinekolojik muayene sırasında hastaların bulunduğu pozisyon). Daha sonra göbek deliğinden verres iğnesi adı verilen uzun ve ince bir iğne ile karın boşluğu içine girilir ve karbondioksit gazı verilir.

Burada amaç gaz ile karın boşluğunu şişirerek barsakları itmek ve işlem için uygun bir oda yaratmaktır. Yaklaşık 2 – 3 litre gaz bu amaç için yeterli olur. Daha sonra göbek deliğinin içine ya da hemen altına 1 santimetre uzunluğunda bir kesi açılır.

Bu kesiden trokar adı verilen 10 mm genişliğinde bir boru karın boşluğuna yerleştirilir. Bu borunun içinden de ışıklı bir teleskop yerleştirilir. Direk olarak gözle bakılabileceği gibi günümüzde teleskopun arkasına bir kamera yerleştirerek monitörden de gözlem yapılabilir.

Teleskop yerleştirildikten sonra gözlem yapılır. (Gözlem esnasında rahat çalışabilmek maksadı ile daha önceden vajinal yoldan rahim içerisine bir manüpülatör yerleştirilir. Bu manipülatör ile bir asistan uterusu çeşitli yönlerde oynatabilir.

Ayrıca yine bu cihaz ile rahim içerisine sıvı verilerek tüplerin açık olup olmadığı anlaşılabilir.) İlk gözlemden sonra kasık bölgesinde her iki yanda 5 milimetrelik iki kesi daha yapılır ve buralardan da trokarlar (bir çeşit özel boru) yerleştirilir. Bu trokarlardan da özel aletler yerleştirilerek ameliyatlar gerçekleştirilir.

Operasyon sona erdiğinde tüm aletler çıkartılır. Kanama olup olmadığı kontrol edilir. Batın içerisindeki gaz mümkün olduğunca boşaltılır. Daha sonra yapılan kesiler onarılır.

Bu kesilere ya hiç dikiş atılmadan özel flasterler ile yapıştırılır ya da dışarıdan görünmeyen, kendiliğinden eriyen estetik dikiş yapılır.

Hasta yapılan operasyonun durumuna göre bazen 6-8 saat bazen de 24 saat gözlem altında tutulduktan sonra taburcu edilir.

Laparoskopi ne zaman uygulanır?

Laparoskopi yalnızca kadın doğum branşınca uygulanan bir metot değildir. Ancak en çok kadın doğum problemlerinde tercih edilmektedir. Jinekoloji alanında kadının kısırlık nedenini saptamak, kısırlık nedenini tedavi etmek, rahim içi sıkıntılara ulaşmak, bunları tedavi edebilmek, hatta rahmin alınması, kanser tedavilerinde de başarılı sonuçlar açığa çıkarabilen bir yöntemdir. Kadın doğum hastaları içerisinde en fazla infertilite sorunlarının tespitinde kullanılmaktadır.Endometriozis , yumurtalık problemlerine bağlı kısırlıklar, rahim içi yapışıklık, miyomlar, dış gebelik gibi konulara oldukça hakim tanı ve tedavi metodudur.

Laparoskopi hangi sağlık problemlerinde tercih edilir?

Cerrahi işlemlerin onkolojik türlerinde

Dış gebelik mevcutsa

Rahmin alınması gerekiyorsa

Endometriozis varlığında

Tüplerde meydana gelmiş sıkıntıların tanısı ve tedavisinde

Tüplerin bağlanması gerekli olduğu düşünülüyorsa

Karın iç kısmında yapışıklıklar söz konusu ise

Miyom, polip gibi oluşumların tespiti ile alınması gerekliliğinde

Pelvikte abse durumu mevcutsa düşünülebilir.

Laparoskopi çeşitleri

Laparoskopik işlemler, tanısal laparoskopi ve laparoskopik cerrahi olarak ikiye ayrılır:

Tanısal laparoskopi: Nedeni bulunamayan bir hastalığın teşhisi için yapılır.

Laparoskopik cerrahi: Muayene ve görüntüleme teknikleri ile saptanan bir hastalığın tedavisi için çeşitli ameliyatların laparoskopik yöntem kullanarak yapılmasıdır.

Laparoskopi Videoları

Laparoskopik Yumurtalık ve Tüp Alınması

Laparoskopik Endometiroma Kist Eksizyonu – Çikolata Kisti Çıkartılması

Laparoskopik Myomektomi

Total Laparoskopik Histerektomi

Laparoskopinin Kullanıldığı Yerler

Laparoskopi ya da kısaca L/S, klasik cerrahiye göre daha kısa hastanede kalış süresi, daha küçük kesiler ve çok daha kısa iyileşme dönemi nedeni ile avantajlıdır. Hemen hemen bütün cerrahi branşlarca kullanılan bu skopi teknikleri tanısal (diagnostik) ve tedavi edici (terapötik) olarak 2 türde yapılır. Tanısal amaçla yapılan laparoskopide adından da anlaşılabileceği gibi herhangi bir ek cerrahi işlem yapılmaz sadece gözlem ile hastanın şikayetlerini yaratan nedenler araştırılır. Aslında yapılan bir laparoskopinin tanısal olup olup olmadığı laparoskopi işlemi yapıldıktan sonra söylenebilir. Çünkü laparaskopiye başladığınızda hastanın yararına ek bir cerrahi müdahale yapmanız gerekiyorsa bunu ertelemez ve o anda gerçekleştirirsiniz. Laparoskopinin jinekolojide en sık kullanıldığı alan infertilitedir.

İnfertilite

Açıklanamayan infertilite vakalarında tüplerin açık olup olmadığını, herhangi bir yapışıklık varlığını, overlerin durumunu değerlendirmek için L/S yapılır. İşlem esnasında vajinal yolla metilen mavisi adlı bir sıvı verilerek tüplerden geçip geçmediği, geçiş var ise bu geçişin sağlıklı olup olmadığı, yani kolay ya da zor geçişin varlığı değerlendirilir. Geçişin problemli olduğu vakalarda eğer mümkünse kanalın (tüplerin) yeniden gebeliği sağlayacak şekilde düzeltilmesi gerçekleştirilebilir.

Akut veya Kronik kasık ağrısı

Laparoskopinin tanısal amaçlı kullanım alanlarından bir diğeri de açıklanamayan kronik kasık ağrısı vakalarında bu durumun nedenlerini araştırmaktır. L/S sırasında herhangi bir patoloji saptandığında buna yönelik girişime geçilebilir. Hiçbir patolojinin saptanamadığı durumlarda presakral nörektomi denilen bir yöntemle pelvik bölge sinir duyularının geçiş noktasındaki sinir lifleri çıkartılarak hastanın rahatlatılması sağlanabilir. Aorta ve vena kava gibi büyük damarlara yakın bir alan olması sebebiyle zor bir operasyondur.

Tüp Ligasyonu ve tubal reanastomoz

Laparoskopinin girişimsel olarak ilk ve en sık kullanıldığı alan gebelikten korunmak maksadı ile tüplerin bağlanmasıdır. Açık cerrahiye göre çok avantajlıdır. Gene daha önceden tüplerini bağlatmış fakat kararından pişman olan bazı hastalarda tüpler laparoskopi ile eski haline getirilebilir.

Over kistleri

 Basit kitlerin pek çoğu laparoskopi ile çıkartılabilir. L/S esnasında yumurtalık (over) bırakılarak sadece kist de alınabilir. Doğurganlık çağındai hastalarda da amaç bu olmalıdır.

Polikistik over

Hem polikistik overin saptanması hem de tedavisi amacı ile L/S yapılabilir. L/S esnasında polikistik over saptandığında over yüzeyi çok sayıda alandan delinerek yumurtlamanın kolaylaştırılması sağlanabilir (drilling). Gene bir diğer yöntem de yumurtalşığın bir kısmının kama şeklinde çıkartılmasıdır.

Endometriozis

Laparoskopiden en fazla yarar gören hasta gruplarının başında endometriozis hastaları gelmektedir. L/S ile endometriozisin hem tanısı konur, hem şiddeti saptanır hem de endometriotik odaklar yakılarak tedavisi sağlanır. Ayrıca çukulata kistleri de bu işlem esnasında çıkartılır veya içerikleri boşaltıldıktan sonra kist çeperleri yakılır.

Yapışıklıklar

Önceden geçirilmiş operasyonlar ya da enfeksiyonlar bağlı olarak gelişen yapışıklıkların açılmasında L/S tercih edilebilir.

Dış gebelik

Komplike olsun ya da olmasın dış gebeliklerin cerrahi tedavisinde laparoskopi kullanılabilir.

Myomektomi

Uygun vakalarda subseröz ve intramural myomlar L/S ile çıkartılabilir. Sayıca az (≤ 3) ve büyük boyutu 8 cm’den küçük myomlar yeterli teknik ekipman ile deneyimli cerrahlarca rahatlıkla çıkartılabilir. Operasyon sonrası çıkartılan myomun büyüklüğüne göre hastanın operasyon sonrası 3-6 ay süre ile gebe kalmaması önerilir.

Histerektomi

L/S eşliğinde histerektomi (rahimin çıkartılması) operasyonu yapılabilir. Eğer ameliyat esnasında uterusu yerinde tutan bağlar kesilip uterus gevşetildikten sonra işleme vajinal yoldan devam edilirse bu işlemin tamamına laparoskopi asiste vajinal histerektomi adı verilmektedir (LAVH).

Eğer işlemin tamamı laparaskopi olarak yapılırsa buna da total laparoskopik histerektomi (TLH) adı verilir.

Jinekolojik kanser ameliyatları

Endometriyum over ve serviks kanserlerinin bazı evrelerinde gerek rahimin alınması gerekse kanserin sıçraması muhtemel lenf nodlarının temizlenmesi amacıyla laparoskopi kullanılabilir.

Ürojinekolojik ameliyatlar (idrar kaçırma)

Mesane ve mesane boynunun sarkmalarına bağlı olarak kadınlarda meydana gelen idrar kaçırma şikayetlerinde mesane boynunu yukarıya kaldırmak için yapılan retropubik operasyonlarda (Burch Kolposüspansiyon) kullanılırlar.

Laparoskopide Risk Faktörleri

Laparoskopi hemen bütün hastalarda uygulanabilmesine rağmen bazı durumlarda uygulanması sakıncalı ya da güç olabilir. Bu durumlar arasında:

• – İleri derecede şişmanlık
• – Kalp hastalıkları
• – Daha önceden geçirilmiş fazla sayıdaki batın operasyonları
• – Gebelik
• – Batını dolduran çok büyük kitleler

sayılabilir. Özellikle önceden geçirilimiş büyük batın ameliyatlarını takiben yapışıklık görülme sıklığı yüksek olduğundan trokarlar yerleştirilirken barsakların zedelenme olasılığı artar.

Bu nedenle bu tür hastalarda L/S esnasında çok dikkatli olmak gerekir.

Laparoskopi Avantajları

Laparoskopi ile ilgili en sık sorulan sorulardan birisi kozmetik bir problem yaratıp yaratmayacağıdır. Tüm kesiler kolay gizlenebilecek bölgelerde olduğundan ve çok az iz bırakarak iyileşen küçük kesiler kullanıldığından L/S sonrası bikini giyilebilir. Bu belkide laparoskopinin en az önem arz eden avantajıdır. Diğer avantajları ise:

• Hastanede yatış süresi çok kısalır. Daha önceleri 1-2 gün yatırdığımız hastaları saatler sonrasında eve gönderebiliriz.
• Normal hayata dönüş çok çabuk olur. Hastanın iş gücü kaybı en aza indirilmiş olur.
• Kaslarda kesi yapılmaz sadece delik açılır
• İşlem sonrası kesi yerine bağlı görülen ağrı en az seviyededir.
• Hastanede kapılan enfeksiyon riski çok düşüktür
• Operasyon sonrası gelişen komplikasyon riski en azdır
• Yara yeri fıtığı görülme riski çok azdır
• Fizyolojiyi ve anatomiyi bozmaz
• İşlem videoya kaydedilebildiğinden teşhiste güçlük olduğunda diğer cerrahlar ile konsülte etme şansı daha fazladır
• Bazı durumlarda açık cerrahiye göre daha kolay bir görüş alanı sağlar.

Günümüzde jinekolojik operasyonların hemen hemen tamamı endoskopik (kapalı) yöntemlerle yapılabilmektedir. Açık cerrahiye göre hasta lehine pek çok avantajının olması sebebiyle bu teknik hastaların aradığı ve tercih ettiği yöntem olmalıdır. Eğer hasta olarak size bir operasyon öneriliyorsa bunun kapalı yöntemle yapılıp yapılamayacağını ve getirdiği avantajları mutlaka doktorunuza sorunuz ve bilgi alınız.

Laparoskopi Komplikasyonları

Tırnak çekme gibi son derece basit cerrahi işlemler dahi bazı komplikasyonları beraberinde getirir. Laparoskopide de birtakım komplikasyonlar görülebilir.

• Genel anesteziye bağlı komplikasyonlar
• Barsak, mesan damar gibi yapılarda zedelenme
• Kan pıhtısı ya da karbondioksitin dolaşıma geçerek emboliye neden olması (tıkanıklık)
• Enfeksiyon
• Kanama
• Ağrı
• Verilen gazın batın boşluğuna değil de cilt altına verilmesi sonucu gelişen amfizem

Bunların dışında verilen karbondioksit tamamen boşaltılamadığı için, gaz diyaframı yukarıya doğru itebilir ve ameliyat sonrası bir süre özellikle sağ tarafta omuz ağrısı görülebilir.

İşlem sırasında her an için açık cerrahiye geçme olasılığı mevcuttur. Bu gelişen bir komplikasyon ya da işlemin L/S ile yapılamayacak durumda olması nedeni ile olabilir.

Laparoskopik Jinekolojik Ameliyatlar

Laparoskopik Jinekolojik Ameliyatlar son yıllarda gelişen teknolojiye paralel olarak jinekolojik operasyonlarda da yeni yöntemler ortaya çıkmıştır. Endoskopik operasyonda genel olarak bir boru ile vücut içine girilerek organlar görülür hale getirilir ve gerekli cerrahi işlem yapılır. Genellikle çoğu branş tarafından endoskopi işlemi kullanılmaktadır.

Jinekolojik operasyonlarda genellikle ameliyatlar karın içine yapıldığından “laparoskopik operasyon” adını alır jinekolojik laparoskopik ameliyatlar, yumurta kistlerinde, rahim miyomlarında, dış gebelik durumlarında, jinekolojik tümörlerde yapılır.

Laparoskopik Kist Operasyonu

Sıklıkla yumurta kisti operasyonlarında laparoskopi işlemi kullanılmaktadır. Özellikle basit kist, çikolata kisti ve de sebebi belli olmayan yumurta kistlerinde laparoskopi işlemi kullanılır.

Laparoskopik Rahim Operasyonu

Rahimde miyom, şekilsel anormallikler laparoskopik ameliyat ile düzeltilebilir. Bazı durumlarda rahim ve yumurtalıklar komple laparoskopik cerrahi ile alınabilir.

Laparoskopik Dış Gebelik Ameliyatı

Dış gebelik, gebeliğin rahim içinde olmayıp, tüplerde veya yumurta yüzeyinde olması durumudur. İç kanamaya sebebiyet verir. Teşhis edildiğinde hızlı bir şekilde ameliyat gerekir. Laparoskopi ( kapalı) ameliyat uygun bir seçenektir.

Laparoskopik Ameliyatının Avantajları

Özellikle hasta için daha konforlu, daha az ağrıya sebebiyet veren ve de hızlı bir iyileşme sağlayan bir ameliyat şeklidir. Tecrübeli ellerde yapıldığında ameliyat süresi oldukça kısadır, ancak açık ameliyatlara göre süre oldukça uzun olabilir. Büyük bir ameliyat kesisi yapmaktansa toplam en fazla 3 veya 4 delikten ameliyat yapılır ve iyileşme daha hızlı olur.

Ancak laparoskopik cerrahi işlem için hasta seçimi oldukça önemlidir. İşlem her hasta için uygun olmayabilir. Hastanın genel durumu, jinekolojik problemin özelliği ve de hastalığın derecesi ameliyat şeklini belirleyici sebeptir.

Laparoskopik Jinekolojik Ameliyat Fiyatları

İstanbul Merkezimizde gerçekleştirdiğimiz laparoskopik jinekolojik ameliyat fiyatları Ortalama jinekolojik işlemlerde 7-20 bin TL fiyat aralığı arasındadır.