Erkeğe Ait Kısırlık Nedenleri ve Tedavisi

Erkeğe Ait Kısırlık (İnfertilite) Nedenleri

Erkekte en sık olarak görülen kısırlık nedeni sperm sayı ve/veya harekelilik azalması ve/veya şekil bozukluklarıdır (oligo-asteno-teratospermi-OAT). Nedeni genellikle belli değildir.

OAT ile beraber varikosel varsa bunun cerrahi tedavisi genellikle ürologlar tarafından önerilmekle birlikte etkinliği kanıtlanmamıştır. Aşılamada kullanılabilecek hareketli sperm sayısı 1-10 milyon arasında ise aşılama tedavilerinden başarı beklenebilir.

İdeali ve aşılama için verilebilecek başarı oranları 10 milyondan fazla hareketli sperm enjekte edilebileceği durumlar içindir. 2-3 defa aşılama denemesi ile gebelik elde edilmez ise mikroenjeksiyon yapılmalıdır. Menide hiç sperm olmamasına ise azospermi adı verilir.

Azospermi spermleri dışarı taşıyan kanallardaki tıkanıklıklar veya testis içinde yapım bozukluğuna bağlıdır.

Tıkanıklık ile seyreden azospermi hastalarında kistik fibrosis adı verilen bir genetik hastalık olabilir. Kistik fibrozis gen mutasyon taraması ile anlaşılır.

Eğer erkekte gen mutasyonu varsa kadına da mutlaka bakılmalıdır. çiftlerin her ikisinde taşıyıcılık durumu varsa bebeğin kistik fibrozis hastalığına sahip olarak doğma ihtimali olabilir. Yapım bozukluğuna bağlı azospermi durumlarında ise testis içinde ya hiç spermkalmamıştır veya çok küçük odaklarda az sayıda sperm yapımı devam etmektedir. Azospermik hastaların tamamında mikroenjeksiyon dışında gebelik şansı yoktur.Tıkanıklığa bağlı azospermilerde tıkanıklığın arkasından iğne ile sperm alınabilir (PESA/PTSA).

Yapım bozukluğuna bağlı azospermilerde ise TESE adı verilen bir işlem yapılarak testisin içinden açık ameliyat ile sperm aranır.

Tıkanıklık durumlarında neredeyse her erkekten sperm bulunurken yapım bozukluklarında ancak 2 erkekten 1″inde sperm çıkar. Erkeklerde nadir görülen diğer kısırlık nedenleri arasında impotans, hormon bozuklukları, ve ejakülasyon bozuklukları (bazı operasyonlara bağlı meninin idrar torbası içine akması gibi) sayılabilir. Bunlarda genellikle tıbbi tedaviler denenir, gebe kalamayanlarda ise tüp bebek yapmak lazımdır.

Azospermik Erkeklerde Sperm Elde Etme Metotları

Cerrahi sperm elde etme yöntemleri nelerdir?

Tüm bu işlemler lokal ya da genel anestezi altında uygulanabilir. Bir engel olmadıkça hastaların rahatlığı açısından genel anestezi tercih edilir.

İşlemler çoğu zaman on dakika ile yarım saat arasında sürer. İşlemlerden sonra günlük hayatınıza devam edebilirsiniz. Tüm işlemler tüp bebek merkezinde yapılır ve alınan örnekler aynı anda laboratuarda incelenerek sperm bulunup bulunmadığı görülür. Sperm bulunduğunda işleme son verilir.

PESA: Perkutan Epididimal Sperm Aspirasyonu.Testislerin üzerindeki epididimlere ince bir iğne ile girerek içerisindeki spermleri çekme yöntemidir. Testislerin içerisinde bulunduğu skrotum isimli kese açılmadan ciltten batırılan bir iğne ile uygulanır. Sadece obstrüktif azospermi olgularında uygulanabilir. Bu yöntemle sperm elde edilemezse testisten sperm elde etme yöntemlerine geçilir.

PTSA: Perkutan Testiküler Sperm Aspirasyonu

Testislerin içinde bulunduğu kese açılmadan ciltten batırılan bir iğne ile testislere girerek testis dokusundan örnek alınmasıdır. Bu yöntemle sperm elde edilemezse TESE”ye geçilir.

TESE: Testiküler Sperm Ekstraksiyonu

Testislerin içerisinde bulunduğu kese ve herbir testisi çevreleyen tunika albuginea isimli kılıf küçük bir kesi ile açılır. Testis dokusundan küçük parçalar alınır. Kesilen bölümler dikilerek işleme son verilir.

Mikro TESE: Mikroskop altında Testiküler Sperm Ekstraksiyonu

Testislerin içerisinde bulunduğu kese ve herbir testisi çevreleyen tunika albuginea isimli kılıf küçük bir kesi ile açılır. Testis dokusu mikroskop ile incelenerek geniş görülen kısımlardan örnekler alınır. Kesilen bölümler dikilerek işleme son verilir. Bu yöntemin testis dokusuna daha az zarar verdiğini öne süren yayınlar vardır.

Sperm bulunma şansı nedir?

Tıkanıklığa bağlı azospermi olgularının yaklaşık %100″ünde yapım bozukluğuna bağlı azospermi olgularının genel olarak %50″sinde sperm bulunabilmektedir.

Bir kez sperm elde edildiğinde bu spermler dondurularak sonraki uygulamalarda kullanılabilir mi?

Obstrüktif azospermi olgularında spermlerin dondurma çözme işlemi sonrası canlılık oranları ve bu spermlerin kullanımıyla elde edilen gebelik oranları yüksektir. Ancak, nonobstruktif azospermi olgularında elde edilen spermlerin dondurularak saklanması ve sonra tekrar kullanılması tartışmalı bir konudur.

Bu hastalardan elde edilen spermlerin önemli bir kısmı yapısal kusurlara sahiptir. Ancak, daha sonraki işlemlerde sperm bulunamaması olasılığına karşı çok seçici bir şekilde uygun spermlerin dondurularak saklanması önerilebilir.

Tekrarlayan TESE uygulamalarıyla elde edilen gebelik oranları ilk uygulamada elde edilen gebelik oranlarından farklı değildir.

TESE“de sperm bulunamayan nonobstrüktif azospermi hastalarında işlemin tekrar yapılması durumunda sperm bulunabilir. Birinci TESE”de olgun sperm bulunamayan nonobstrüktif azospermi hastalarının %5-20 sinde ikinci uygulamada sperm bulunduğu bildirilmiştir.